جدیدترین اخبار
روایتی از یک روستای بدون کودک | گزارش نشست فیلم سینمایی «سون‌سوز»
به گزارش روابط عمومی جشنواره فیلم اقوام ایرانی، نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی «سون‌سوز» به کارگردانی رضا جمالی و تهیه‌کنندگی سلمان عباسی، با حضور حمدالله سلیمی و بهروز اله‌وردی‌زاده بازیگران فیلم، شنبه ۲۹ اردیبهشت در پردیس سینمایی باغ کتاب برگزار شد. مدیریت این جلسه را محمود گبرلو منتقد سینما بر عهده داشت.
«سون‌سوز» یکی از ۱۶ فیلم بلند سینمایی نخستین دوره جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی است. داستان درباره یک مستندساز است که به روستای کوچکی می‌آید و در مورد عقیم بودن زنان روستا فیلمی مستند می‌سازد. در این روستا مدت زیادی است بچه‌ای به دنیا نیامده و مردان روستا، زنان را مقصر می‌دانند. زنان روستایی برای حفاظت از حیثیت خود راش‌های فیلم را می‌دزدند و می‌سوزانند.
حدود دو دهه بعد مشخص می‌شود عقیم بودن از مردان روستاست و زنان هیچ مشکلی ندارند. مستندساز با کمک دستیارش سعی می‌کند چند مصاحبه با مردان نابارور ضبط کند تا حقیقت را در یک فیلم جدید آشکار کند، اما از خیلی جهات به یک مأموریت غیر ممکن تبدیل می‌شود.
مریم مؤمن، ناصر محبی، صفت آهاری، محمد سیفی، سیامک شاگردی، احمد پروستان و ولایت خوبدل از دیگر بازیگران فیلم «سون‌سوز» هستند.
در ابتدای نشست نقد و بررسی فیلم، رضا جمالی کارگردان فیلم ضمن گرامیداشت یاد تعدادی از بازیگران فیلم که دار فانی را وداع گفته‌اند، بیان کرد: «من سال ۱۳۹۰ فیلمی کوتاه به نام "کات" ساختم درباره فیلمسازانی که نمی‌توانستند کاری ماندگار بسازند، اما سودای معروفیت دارند و همیشه ناکام می‌ماندند. این ایده و درنهایت ایده بقا افرادی را که در روستا زندگی می‌کنند و با مشکل عقیم بودن مواجه هستند ترکیب کردم و "سون‌سوز" خلق شد. احساس کردم این قصه جهان‌شمول است و می‌توانم به زبان تصویر این فیلم را روایت کنم. درواقع زایش هنری و بقا را در کنار هم قرار دادم. فیلم موفقیت‌های خوبی در داخل و خارج کسب کرد.»
او ادامه داد: «این قصه ساخته ذهن من بود و بعدها که فیلم کوتاه در چند جا نمایش داده شد عنوان کردند چنین روستاهایی در دنیای واقعیت دارد و مردهایی هستند که در دهه ۱۳۶۰ با مردسالاری به بهانه‌های مختلف چندهمسری اختیار می‌کنند.»
این فیلمساز درباره فرم و نحوه اجرای کار گفت: «فرم در این کار بسیار مهم بود و باید تلاش می‌کردم این یکدستی را تا آخر فیلم حفظ کنم تا وقتی مخاطب فیلم را می‌بیند احساس نکند با یک فیلم اکشن یا کارگردانی‌شده مواجه است. درواقع می‌خواستم حضور مستندساز در فرم فیلم بنشیند. اغلب فیلمسازان از این سختی‌ها اجتناب می‌کنند، اما من از سینمای کوتاه آمده‌ام. در آنجا می‌شود از این خلاقیت‌ها استفاده کرد و پیام را انتقال داد و من در فیلم بلندم این جسارت را به خرج دادم.»
جمالی افزود: «در کار ما بحث برگشت سرمایه مطرح نیست و خیلی راحت می‌توان دست به تجربه‌های جدید زد، اما در فیلم بلند باید بسیار جسور باشی تا به این ساختار برسی و مخاطب نیز چه در ایران و چه در خارج از کشور باید در طول زمان تربیت شود. در خارج از کشور این نگاه را بسیار می‌پسندند که فیلمساز بدون لکنت مسائلی عمیق را به شکل ساده روایت می‌کند. من با حساسیت‌های خاص در ساخت فیلم سعی کردم با هوشمندی به آن ساختار و فرم برسم.»
او درباره انتخاب بازیگران گفت: «انتخاب شخصیت باید درست انجام می‌شد. اگر جایی لازم بود، در جریان فیلمبرداری و در لحظه تغییراتی ایجاد می‌کردم و به دیروز یا آنچه روی کاغذ بود اکتفا نمی‌کردم، چون کار مستندگونه بود؛ حتی به دنبال فیلمبرداری بودم که در عرصه مستند فعالیت داشته باشد و کارهای خوبی انجام داده باشد. مریم مؤمن – بازیگر - نیز ازآنجایی‌که اصالتاً اهل مشکین‌شهر است برای این نقش انتخاب شد. باقی بازیگران همه از پیشکسوتان بومی اردبیل هستند که از آن‌ها استفاده شد و بخش دیگر نیز نابازیگر و از اهالی خود روستا هستند.»
سلمان عباسی، تهیه‌کننده فیلم در سخنانی گفت: «از عوامل فیلم تشکر می‌کنم که بسیار زحمت کشیدند. بارها و در همه جمع‌ها عنوان کردم که گروه ما بی‌نظیر بود و با این که دستمزد آنچنانی دریافت نکردند، اما همدل و همرنگ کار کردند. ما بودجه زیادی نداشتیم تا بتوانیم به شکل کلان هزینه کنیم، ضمن این که نگاه من و آقای جمالی ساخت یک فیلم پرهزینه نبود. اول از روی ناچاری و دوم این که شیوه کار آقای جمالی و نگاهی که به موضوع داشت ما را به این سمت برد، چرا که می‌خواست از نابازیگر استفاده کند و کاری کم‌هزینه تولید شد.»
او ادامه داد: «پیش‌ازاین فیلم "پیرمردها نمی‌میرند" را با رضا جمالی ساخته بودیم که در جشنواره‌های داخلی و خارجی بسیاری دیده شد؛ بنابراین تصمیم گرفتیم کار دوم را به پیشنهاد رسول علیزاده که طراح صحنه و لباس فیلم نیز هست تولید کنیم. ما دو مرحله فیلمبرداری داشتیم؛ مرحله اول سال ۱۳۹۸ انجام شد و مرحله دوم ازآنجایی‌که می‌خواستیم در بهار و تابستان باشد به سال ۱۳۹۹ موکول شد.»
این تهیه‌کننده سینما همچنین درباره شرایط اکران و بازگشت سرمایه فیلم توضیح داد: «وقتی تصمیم به ساخت این فیلم گرفتیم فکری برای برگشت سرمایه نداشتیم و صرفاً می‌خواستیم فیلم ساخته شود. می‌دانم فیلم هنری برگشت سرمایه ندارد، حتی در فیلم اول هم فروش چندانی نداشتیم. متأسفانه در ایران فیلم‌های هنری و فیلم‌هایی که بازیگر شناخته‌شده ندارند مخاطب اندکی دارند یا سیاست‌گذاری‌ها به این سمت رفته است که فروش نداشته باشند. فیلم ما به زبان آذری است و سینماهایی که به ما اختصاص پیدا می‌کند بسیار اندک است، حتی در شهرهای آذری‌زبان نیز این اتفاق رخ داده و با سئانس‌های اندک در بدترین ساعات ممکن مواجه هستیم.»
او افزود: «با توجه به این شرایط تا زمانی که اکران عمومی خوبی به ما ندهند، "سون‌سوز" را نمایش نخواهم داد. در دنیا این دست فیلم‌ها حمایت می‌شوند، ضمن این که مخاطب عام به‌راحتی با این فیلم ارتباط برقرار می‌کند. ما برای فیلم اول در ژاپن اکران داشتیم که برای آن صف بسته بودند. وقتی فیلم ما در کشورهای آسیایی و حتی همسایه که بازیگران ما و فرهنگ ما را نمی‌شناسند نمایش داده می‌شود و مخاطب با آن ارتباط برقرار می‌کند، چرا در داخل کشور نباید با استقبال مواجه شود. امیدوارم نگاه‌ها بهتر شود و ذائقه‌ها تغییر کند.»
بهروز اله‌وردی‌زاده دیگر بازیگر فیلم توضیح داد: «ممنون که ما را دیدید، عوامل این فیلم بسیار زحمت کشیدند تا این فیلم تولید شد. من کارمند نیروی هوایی بودم و از سال ۱۳۶۴ بازیگری را در تبریز آغاز کردم. نوشته‌هایم مورد پسند واقع شد و در تلویزیون کار کردم و کم‌کم به تهران رسیدم. "بوی خوش زندگی"، "باد در علفزار می‌پیچد" ازجمله کارهایی است که من انجام داده‌ام. این حرفه را دوست دارم، اما به دلیل سن و سال برایم سخت است از شهر خودم به تهران بیایم.»
جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی با شعار «اقوام، ریشه ایران‌زمین» تا ۳۰ اردیبهشت در پردیس سینمایی باغ کتاب ادامه دارد.