به گزارش روابط عمومی جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی، میراث فرهنگی ملموس و ناملموس بسیاری در طی سالیان دراز، از گذشتگان برای ما به ارمغان مانده است، از بناهای تاریخی و باستانی گرفته که ملموس هستند تا آداب و رسوم یک منطقه که غیر ملموس به شمار میآیند.
درباره آثار ملموس تاریخی تاکنون آثار مستند متعددی به تصویر کشیده شده است، اما آثار ناملموس که به جنبههای غیر فیزیکی یک فرهنگ گفته میشود، اغلب آداب و رسوم جامعه در یک دوره زمانی را دربر میگیرد، که به تصویر کشیدن آن کار دشواری است و باید نکات متعددی را درباره آن در نظر گرفت، چرا که میراث معنوی یا ناملموس بخشی از فرهنگ ماست که به شکل شفاهی و سینهبهسینه به ما به ارث رسیده است و نیازمند تحقیق و پژوهش بسیار است.
ارزشهای اجتماعی، سنتها، آداب و رسوم و روشها، باورهای زیبایی شناسانه و معنوی، بیان هنری، زبان و دیگر جنبههای کارکردهای انسانی ازجمله مواردی است که در میراث معنوی باید به آنها توجه داشت و حفظ آن نیز کار بس دشواری است. در نخستین دوره از جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی مستندهایی که به این امر نگاه موشکافانهای داشتند، حضور یافتهاند که در زیر به آنها اشاره میشود.
«ایساتیس» به کارگردانی علیرضا دهقان، مستندی شاعرانه درباره بخشی از فرهنگ ایران به روایت چهار عنصر طبیعت است، بخشی از داستان بازگوکننده همزیستی ادیان در یزد و داستان چهار آخشیج (عنصر) آب، باد، خاک و آتش در دل کویر ایران است.
«تخت زرین» ساخته مهدی حیدری نیز به زرینهرود و تمدنهای مجاور آن و سرنوشت روبهزوال آنها در حال حاضر میپردازد.
«پریخوانی» معصومه کیانی، دراماتیکترین اتفاقات تاریخی قلعهای در میبد در شمال استان یزد را به تصویر میکشد.
«سمفونی ایران» به کارگردانی وحید موسائیان، قصه سفر فریدون شهبازیان آهنگساز مطرح کشور را به تصویر کشیده است که در هر سفر به منطقه و ملاقات با آوازخوان و نوازندهای، بخشی از تاریخ موسیقی ایران را نیز روایت میکند. این سفر از خراسان تا کرمانشاه، از لرستان تا بوشهر ادامه دارد و در هر منزل شهبازیان با نوازنده و آوازخوانی همکلام میشود.
«شیر» ساخته محمدحسین صفری فیلمی مستند با محوریت شیر سنگی است که نماد اقوام بختیاری است و برای مزار پهلوانان و چهرههای صاحبنام این قوم بزرگ استفاده میشود.
«دیار ناشناخته» به کارگردانی احسان دهقانی دیگر فیلمی است که به میراث ناملموس ایرانزمین پرداخته است. این مستند درباره تنگهای باستانی در شهرستان خفر در استان فارس با تمدنهای مختلف و آثار بهجامانده از گذشتههای دور را بررسی میکند.
«هفت سمفونی زاگرس» ساخته پرویز رستمی روایت فلسفه هفت مقام موسیقایی از کهنترین ساز بادی (شمشال) در زندگی مردمان زاگرسنشین است. مقامهای هفتگانه با مونولوگ پیرمردی روایت میشود که ۶۵ سال از عمرش را با نوازندگی شمشال سپری کرده است.
«چاه مبارک» رحیم محدثینژاد، راوی داستان زندگی مردمانی است که سالهاست در منطقه چاه مبارک شهرستان عسلویه زندگی میکنند.
«عَلَمخبر» به کارگردانی ابوالفضل تاجیک به هنرهای نمایشی «عَلَمگردانی» و «عَلَمخبری» میپردازد که بیش از ۲۰۰ سال است زیر لوای مراسم و مناسبات آیینی مذهبی برگزار میشود.
«صخرههای سخنگو» ساخته بهمن ابراهیمی نیز درباره پیشینه نقوش صخرهای استان همدان و جایگاه تاریخی و هنری و رمزگشایی از آنهاست.
«رازهای سرسورن» به کارگردانی بهمن ابراهیمی نیز نگاهی به پیشینه رنگیننگارههای استان لرستان در شهرستان کوهدشت و پیوند این نقوش با نقوش هنری دورههای پس از عصر پارینهسنگی نوین ازجمله نقوش سفالهای عصر آهن و مس و ساختههای برنزی عصر برنز در لرستان و یافتههای دوران کاسیان در لرستان و همچنین نقوش سنگ مزارهای متأخر...
«اشکون» محمد فرج صالحی روایتی است از ساختن ساز سنتی دمام در خوزستان.
نخستین دوره جشنواره ملی فیلم اقوام ایرانی توسط موسسه فرهنگی هنری فصل هنر و بنیاد ایرانشناسی، با شعار «اقوام، ریشه ایرانزمین»، ۲۶ تا ۳۰ اردیبهشت در پردیس سینمایی باغ کتاب تهران برگزار میشود.
این رویداد سینمایی در شش بخش رقابتی شامل فیلمهای بلند سینمایی، فیلمهای کوتاه داستانی، انیمیشن، مستند، نماهنگ و فیلمنامه منطبق با موضوع جشنواره برگزار میشود که گستره زیستبوم، آیینهای فرهنگی و مذهبی، سبک زندگی، آداب و رسوم و سنن اقوام ایرانی، تاریخ اقوام، میراث فرهنگی ملموس و ناملموس و ظرفیتهای گردشگری را در برمیگیرد.